سوغات مشهد:با سفر به هریک از شهرهای ایران می توانیدحس خوب چشیدن طعم غذاهای محلی و سوغاتی آن شهر را تجربه کنید.استان خراسان رضوی با فرهنگی غنی در تمام زمینه ها از جمله سوغات و غذاهای محلی یکی از استانهای نمونه کشور می باشد.مردم این خطه از سرزمینمان در جشن ها و مهمانی های گوناگون غذاهای سنتی و محلی را طبخ می کنند که هر کدام از این غذاها دارای طعم و عطر منحصر به فردی می باشد.
همچنین سوغاتی های این استان از جمله طلای سرخ , مهر و تسبیح و سجاده و…. نیز از معروف ترین سوغاتی های مشهد می باشند.با سفرسازان همراه باشید تا شما را با غذاهای محلی و انواع سوغاتی های معروف مشهد آشنا سازیم.
غذاهای محلی مشهد
از غذاهای معروف مشهد میتوان لیست زیر را نام برد :
چنگالی
از غذاهای محلی مشهد است که امروزه تنها مادربزرگ ها یا مشهدی های اصیل دستور پخت آن را می دانند.مشهدی ها این غذا را به علت چنگمال شدن آن چنگالی می نامند.
رشته پلو
اغلب مردم مشهد این غذا را در شب تحویل سال و طبق سنت برای افزایش طول عمر و به دست گرفتن رشته کار ها می خورند.ترکیبات این غذا شامل: رشته پلویی، برنج، ران مرغ، پیاز، زعفران، نمک و غیره می باشد.
آش کوفته قلقلی
از غذاهای محلی مشهد که بسیار خوشمزه می باشد.در اکثر مواقع مردم مشهد این آش را با ماست می خورند.
کشک بادمجان
این غذای محلی را در هر خطه به گونه ای درست می کنند، اما مشهدی ها آن را با نعنا داغ، سیر رنده شده، گردو خرد شده مخلوط کرده و می خورند.
آش لخشک
از غذاهای محلی مشهد است که نوعی آش رشته به شمار می آید با این تفاوت که به جای حبوبات از عدس استفاده می شود و سبزی آش و رشته بلند و پهن به نام لخشک پخته می شود.چاشنی آن کشک و نعنا داغ یا سیر داغ و پیاز داغ است.
کوکو شیرین مشهدی
کوکوی شیرین هم یک غذای معروف مشهدی است که هم به صورت پیش غذا و دسر و به صورت سرد و گرم قابل سرو است. در مهمانی های مجلل مشهدی کوکو شیرین پای ثابت میز به حساب می آید. مواد تشکیل دهنده این غذا عبارتند از سیب زمینی، تخم مرغ، زعفران و آرد ذرت. تا اینجا تقریبا شبیه به کوکو سیب زمینی است اما این غذا وقتی منحصر به فرد می شود که مشهدی ها روی آن شیره می ریزند! این شیره با شکر، آب، گلاب و زعفران درست می شد و کمی که کوکو سرد شد روی آن می ریزند.
دیگچه مشهدی
دیگچه غذایی دسر مانند و شبیه شیر برنج است که مردم این استان و بهخصوص مشهدیها، ماههای محرم و صفر و در مراسمهای مذهبی خاص خودشان آن را طبخ میکنند.
قروتی(کله جوش)
قروتی را با نام های زیر نیز میخوانند :
اشکنه کشک ,قروتی , کالجوش , کله جوش
شله مشهدی
شله، یکی دیگر از غذاهای سنتی مشهد است که به دلیل به کاربردن انواع حبوبات در پخت آن، ارزش غذایی بسیار بالایی دارد. این غذا را در مشهد شله میگویند و قدمت آن احتمالاً به دوران قاجار بازمیگردد. از آنجایی که شله غذایی سنگین محسوب میشود، میتوان بهعنوان یک وعدهی کامل روی آن حساب کنید. این غذا در خانوادهی آشها قرار دارد و یکی از رایجترین نذریهایی است که در مشهد طبخ میشود.
آش ماستی
آش ماست در سراسر ایران طرفداران زیادی دارد که در هرنقطه از کشورعزیزمان به شیوهی تقریباً متفاوتی پخت میشود. این غذای ساده و خوشمزه گاهی بهعنوان یک وعدهی کامل و گاهی بهعنوان پیشغذا سرو میشود. استان خراسان نیز روش پخت مخصوص خودش را دارد. اصل آش ماست خراسان در واقع متعلق به شهر سبزوار است و مردم این شهر علاقهی زیادی به این غذای سنتی دارند.
کباب شیشلیک شاندیز
شیشلیک نوعی کباب و یکی از غذاهای گران قیمت و سنتی در کشورهای ایران،شوروی سابق، مغولستان و بخشهایی از اروپای مرکزی محسوب میشود. در ایران اما روشهای پخت مخصوص خود را دارد. شیشلیک شاندیز با شهرتی جهانی، از شش تکه گوشت راستهی گوسفندی تهیه میشود که طعم فوق العادهی هم دارد.
یتیمچه
یتیمچه یکی از غذاهای با پخت سریع، ارزان و خوشمزهی ایرانی است که در شهرهای مختلف به روشهای متفاوتی طبخ میشود. بهطور مثال در یتیمچهی شیرازی از کدو بهجای بادمجان استفاده میکنند. آذریها نیز آن را با لوبیا و عدس پخت میکنند. حتی در برخی از شهرها سیبزمینی یکی از مواد اولیه آن محسوب میشود. به علت نبود گوشت در این خوراک لذیذ، آن را یتیمچه مینامند.
خورش ریواس
خورشت بهاری؛ خورش ریواس یکی از غذاهای سنتی کردستان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی (نیشابور) محسوب میشود. البته این خورش لذیذ تقریباً در تمام نقاط ایران که به ریواس دسترسی دارند طبخ میشود. در فصل بهار کوههای ایران زایشگاه گیاه ریواس میشوند.
سوغاتی های مشهد
طلای سرخ (زعفران)
زعفران که بعنوان یکی از گرانبهاترین تولیدات کشاورزی کشور محسوب میگردد در استان خراسان بزرگ ،بیشترین تولید و صادرات را دارد و از حیث تولید زعفران ،استان خراسان در جهان رتبه اول را داراست. این محصول ویژه در بخش های مرکزی استان همچون شهرستانهای تربت حیدریه، زاوه، گناباد، تایباد، باخرز و بجستان و در جنوب استان خراسان در شهرستانهای قائنات، بیرجند، فردوس، سرایان کشت میشود و استان خراسان با تولید حدود ۷۵/۵ درصد از کل تولید زعفران کشور، مقام اول را داراست.
زعفران دارای خواص دارویی مختلفی میباشد که مهمترین خاصیت زعفران درمان افسردگی میباشد
زرشک
در کشور بزرگترین استان تولیدکننده زرشک ،استان خراسان جنوبی می باشد. زرشک که از دیرباز زینت بخش سفره های اصیل ایرانی بوده است، امروزه نیز مورد استفاده بسیاری از مردم سرزمین پهناور ایران میباشد و بعنوان یکی از انواع مختلف سوغات مشهد به شمار میرود.
جیلی بیلی
جیلی بیلی یکی دیگر از انواع سوغات مشهد میباشد که تا مدت ها برای مردم تعریف نامفهومی داشت. در شهر مشهد به شکلات های رنگی جیلی بیلی گفته میشود که در اصل پاستیل هایی بود با رنگ و طعم های مختلف تولید می شدند.
نقل و نبات
امروزه انواع نبات طعمدار به بازار عرضه می شود و دارای طعمهایی از قبیل نعنایی، دارچینی، زیره، لیمویی، زعفرانی، آویشن و غیره می باشد.
در هنگام خرید نبات به نکات زیر دقت نمایید:
- به تاریخ تولید، انقضا و مجوز بهداشت دقت کنید.
- نباتهای شفافتر را خریداری کنید.
- نباتهای چوبی را تهیه کنید زیرا نباتهایی که با نیهای پلاستیکی تولید شده اند اغلب غیربهداشتی هستند و تماس نی پلاستیکی با نوشیدنی داغ برای سلامتی مضر می باشد.
نقل فراورده ی دیگری از شکر است که مصرف در کنار چایی خالی از لطف نیست. انواع مختلفی نقل همچون گشنیزی، بادام زمینی، زعفرانی، نارگیلی، هل، گردویی، بادام درختی، کاکائوی و گلاب موجود است.
شکلات زنجبیلی و کاک رضوی از دیگر سوغاتی های شهر مشهد میباشند و مورد استقبال گردشگران و زائران قرار می گیرد.
ادویه هفت قلم
یکی دیگر از انواع سوغات مشهد که در غذاهای ایرانی همچون آبگوشت و خورشت بیشتر استفاده میشود ،ادویه هفت قلم است که از ترکیب دارچین، سماق، گلپر، زنجبیل، فلفل سیاه، فلفل قرمز و زردچوبه تهیه میگردد و بدلیل اینکه ترکیب این ادویه ها در کنارهم موجب زیبایی از نظر رنگ میشود به آن ادویه هفت قلم میگویند.
خشکبار مشهد
یکی از انواع سوغات مشهد که هر زائر و مسافری که به شهر مشهد سفر میکند نمیتواند از آن چشم بپوشاند ،آجیل و خشکبار مرغوب مشهد است که در فروشگاه های خشکبار مشهد عرضه میگردد.در این فروشگاه ها عرضه خشکبار ،ظرف هایی مملو از برگه های مختلف آلوچه، میوه های خشک، نخود و کشمش، گردو، پسته و … در معرض دید مشتریان قرار گرفته است و کمتر کسی میتواند بی تفاوت از کنار این خوردنی های جذاب عبور کند.
از انواع خشکبار مشهد می توان نخود و کشمش,فندق و پسته ,انواع تخمه, بادام هندی و زمینی ,انجیر خشک, برگه زرد آلو,توت خشک, برگه هلو, آلو بخارا,عناب ,بادام ,آلوچه ,لواشک ,انواع میوه های خشک را نام برد.
انگشتر فیروزه
صنعت فیروزه تراشی و عقیق در استان خراسان دارای جایگاه ویژه ای میباشد و زیورآلات تولید شده با این سنگ های زینتی ،امروزه در لیست سوغاتی های مشهد که توسط زائرین و مسافرین این شهر زیارتی خریداری میشود ،قرار دارد. شهر مشهد بدلیل فاصله نزدیک با شهر نیشابور که یکی از معروفترین معدن های فیروزه در این شهر قرار دارد ،از سالهای دور محل تراش و عرضه فیروزه بوده است.
انگشتر فیروزه دارای خواص درمانی نیز میباشد از قبیل :
درمان بیماری های روحی
درمان بیماری های تنفسی
تقویت چشم
مهر و جانماز و تسبیح
یکی دیگر از انواع سوغات مشهد که در اکثر فروشگاه های اطراف حرم امام رضا (ع) و به ویژه بازار رضا عرضه میگردد مهر، جانماز و تسبیح است که بدلیل فضای معنوی و روحانی حرم امام هشتم علیه السلام ،بیشتر زائران مهر، جانماز و تسبیح را بعنوان سوغات متبرک مشهد برای خویشاوندان و اقوام خود خریداری میکنند.
در مراکز خرید مشهد انواع مهر در شکل ها و سایزهای مختلف عرضه میگردد که این مهرها از خاک متبرک حرم رضوی تولید میگردد.
خلعت آخرت
خلعت آخرت یا به اصطلاح عامیانه “کفن” یکی دیگر از انواع سوغات مشهد میباشد که معمولاً این نوع سوغاتی در شهرهای مذهبی همچون مشهد ،قم ،عتبات عالیات و جایگاههای خاص عرضه میگردد.در فروشگاه های اطراف حرم نیز این محصولات عرضه میشود که دارای دو نوع مردانه و زنانه بوده و بر روی آن با آب زعفران دعای جوشن کبیر کامل، زیارت عاشورا، دعای چهل مؤمن، دعای نور، دعای دوازده امام و چهار قل نوشته شده است.
عطریات مشهد
در مغازه ها و فروشگاه های اطراف حرم رضوی انواع عطرفروشی ها وجود دارد که در این مغازه ها انواع عطر با رایحه های گل مریم، بهارنارنج، الهامبخش، زعفران ،گل یخ، گل سنجد، یاس سفید ، گل نرگس و عطرهای میوه ای عرضه میگردد.در میان تمامی عطرهای که در اطراف حرم رضوی عرضه گردیده است عطر گل محمد و عطر یاس که به عطر حرم نیز شهرت دارند ،جایگاه ویژه ای را دارا میباشند و میتواند یادآور حال و هوای حرم امام رضا (ع) برای زائرین و مسافرین این شهر باشد و بعنوان بهترین عطریات مذهبی از آن یاد میشود.